Origen del apellido Cando.
Etimología:
Sinónimo Carabullo:
Palo pequeño y delgado, que se usa sobre todo para prender fuego.
Toponímia del apellido Cando
El apellido Cando tiene posible origen toponímica.
en Galicia encontramos los siguientes lugares en Galicia encontramos las siguientes parroquias
con la grafía A Armada do Cando
-
en la parroquia de San Fiz de Monfero, en el municipio de Monfero (A Coruña).
coa
grafía Cando de Abaixo
- en la parroquia de San Tirso de Cando, en el municipio de
Outes (A Coruña).
con la grafía Cando de Arriba
- en la parroquia de San Tirso
de Cando, en el municipio de Outes (A Coruña).
con la grafía O Cando
- na
parroquia de San Pedro de Bendia, en el municipio de Castro de Rei (Lugo).
- na
parroquia de San Cristovo de Dormeá, en el municipio de Boimorto (A Coruña).
-
en la parroquia de Santa Eulalia de Mariz, en el municipio de Guitiriz (Lugo).
- na
parroquia de Santalla de Rioaveso, en el municipio de Cospeito (Lugo).
- na
parroquia de San Salvador de Parga, en el municipio de Guitiriz (Lugo).
coa
grafía A Fonte do Cando
- en la parroquia de Santo André, en el municipio de As
Nogais (Lugo).
coa
grafía Cando
- parroquia de San Tirso de Cando, en el municipio de Outes (A
Coruña).
Distribución en Galicia del apellido Cando.
En A Coruña: en el municipio de A Coruña (9).
En Lugo: en los municipios de Lugo (63), Castro de Rei (42), A Pastoriza (18), Baleira (12), Baralla (10), Becerreá (8), Castroverde (6) y Pol (6).
En A Coruña: en la comarca de A Coruña (10).
En Lugo: en las comarcas de Lugo (79), A Terra Chá (61), Os Ancares (18), Fonsagrada (12) y Meira (7).
Distribución en España del apellido Cando.
en las provincias de Lugo (123), Zamora (54), Madrid (40), Barcelona (34), Jaén (8), Rioja, La (8), Asturias (8), Bizkaia (8), Murcia (7), Almería (5) y Zaragoza (5).
en las comunidades de Galicia (123), Castilla y León (54), Comunidad de Madrid (40), Cataluña (34), Andalucía (13), Principado de Asturias (8), La Rioja (8), País Vasco (8), Región de Murcia (7) y Aragón (5).
Heráldica del apellido Cando
Relación de escudos heráldicos o blasones del apellido Cando
Armas:
En azur, tres cunchas de vieira, de plata; partido de gules, con tres fajas de oro. Bordura de gules.
Datos en PARES del apellido Cando
Relación de documentos encontrados en la Web del Portal de Archivos Españoles (PARES) de personas con el apellido Cando, clasificadas ascendentemente por fecha.
1.- Pleito de Alonso de Gondián y sus hijos Gregorio, Gómez y Ares Carrete y Alvarado Cando, vecinos de Peñamayor (Lugo). 1569.
Cód. Ref: ES.47186.ARCHV/8.10.4//SALA DE HIJOSDALGO,CAJA 745,17
Datos en el ARG del apellido Cando
Relación de documentos encontrados en el Archivo del Reino de Galicia, de personas con el apellido Cando, clasificadas ascendentemente por fecha.
1.- GIL CANDO CON TRISTAN ROSON: AUTO ORDINARIO SOBRE MONTES EN EL COTO DE NERON. 1791.
2.- JUAN DO CANDO CON EL JUEZ DE BENDIA: COMUNES 1795.
3.- FERNANDO CANDO Y LOPE DO CANDO CON LA JUSTICIA DE VILLALBA: SOBRE PASTOS CO MUNES 1813.
4.- JACOBO GONZÁLEZ ARES CON JACINTO TELO Y CONSORTES. MISIÓN EN POSESIÓN DEL VÍNCULO QUE FUNDARON PEDRO DE CANDO, PRIMERO A ESTE NOMBRE, Y DOMINGA DE CANDO, SU MUJER. 1869.
5.- LOS VECINOS DE SANTA MARÍA DE DUANCOS Y ANTONIO RAMÓN CANDO CON DOMINGO ANT ONIO ARIAS, APODERADO DEL MARQUÉS DE LA ATALAYA, VIZCONDE DE CARRIÓN. AUTO ORDINARIO SOBRE UNA PORCIÓN DE MONTE EN EL SITIO DE REGA DE GONOCISÍN Y AGUA DE LA FUENTEDA FONTORIA. 1869.
6.- LOS VECINOS DEL COTO DE VILASELLE Y ALONSO DE CANDO CON EL MONASTERIO DE PE ÑAMAYOR, SOBRE MUTACIÓN DEL SITIO DE AUDIENCIA Y CÁRCEL. 1869.
Mostramos los 6 documentos más antiguos encontrados en el ARG.
Comentarios en foros.xenealoxia.org
Opinión personal de MILLEIRO
Trata-se, presumibelmente, dun apelido galego de natureza toponímica que semella ter, cando menos, unha orixe no concello de Castro de Rei.
Opinión personal de SERBA
1. Escudo de armas: En azur, tres veneras, de plata; partido de gules, con tres fajas de oro. Bordura de gules. Región de origen: Galicia.
2. Por si a alguien le pueda interesar, he averiguado que en la carretera N-VI, cerca del cruce de Porto, a 9 Km. aproximadamente de Ribadeo, existe una curva denominada -A Volta do Cando-, en la zona también le llaman "A Curva do Cando"... Antiguamente, antes de construir el puente del ferrocarril, esta zona del río Eo era navegable, hasta Abres, quizás ése sea el motivo por el cual ha mantenido el nombre la población de Porto hasta la actualidad. Sigo buscando más información.
3. En el municipio de Outes (A Coruña)... Las tierras de Outes tienen una significativa altitud media. Los puntos más elevados son los de Pedra Serpal, en "Cando", con 419 metros.
4. "Cando" en Guitiriz, refiriéndose a un lugar de yacimientos, donde realizan estudios, aunque no sé a qué se refiere en concreto.
5. Existe la Medoña de Cando en el apartado: Outes/A Historia/Os megalitos... En algúns casos ían recubertas dunha coiraza de pequenas pedras para evita-lo esborroncamento do túmulo, tal como se pode apreciar na mámoa de Millareira, en Cabanamoura. A de maiores dimensións (máis de 30 m. de diámetro) é a Medoña de Cando que ademais está aparentemente sen saquear. Os investigadores Cuevillas e Bouza Brey constataron a aparición en Boel de un túmulo con restos humanos e dous pequenos puñais.
6. CANDO: Apellido gallego. Originario del lugar de Cando, cuyo nombre tomara, perteneciente al municipio de Sierra de Outes, en la provincia de La Coruña.
El Decano Rey de Armas, Don Vicente de Cadenas y Vicent recoge para
los Cando las siguientes ARMAS:
· En campo de azur, tres veneras, de plata; partido de gules, con tres fajas de oro. Bordura de gules.
O APELIDO CANDO, OUTRAS ORIXES NON GALEGAS (por Serba)
1. 1 // Apellido: Cando - Origen: Catalunya
Blasón: En azur, tres veneras, de plata; partido de gules, con tres fajas de oro. Bordura de gules.
2. 2 // Apellido: Cando - Origen: Italia
Blasón: Inquartato di nero alla banda d'oro e d'argento.
Fuentes y bibliografía
Esta es la bibliografía que recoge el origen, significado, la historia, la distribución y otros datos del apellido Cando empleados en la redacción de este artículo.
- RAG, Dicionario da Real Academia Galega, ,.
- Xunta de Galicia, Nomenclátor de Galicia, Xunta de Galicia,.
- Boullón Agrelo, A.I.; Sousa Fernández, X., Cartografía dos apelidos de Galicia, Instituto da Lingua Galega - USC, .
- INEbase, Aplicativo Apellidos, INE, .
- ARG, Arquivo do Reino de Galicia, Xunta de Galicia,.
- Cadenas y Vicent, Vicente de, Repertorio blasones comunidad hispánica, Hidalguía. Instituto Luis de Salazar y Castro, .