Apelidos de Galicia

Origen del apellido Codeseda.

Etimología :
1.- Sitio o lugar poblado de codesos (citisos), terreno en que éstos abundan.

Toponímia del apellido Codeseda

El apellido Codeseda tiene posible origen toponímica.

en Galicia encontramos los siguientes lugares
con la grafía Codeseda
- en la parroquia de San Martiño de Cornoces, en el municipio de Amoeiro (Ourense).
- en la parroquia de San Xurxo de Codeseda, en el municipio de A Estrada (Pontevedra).
- en la parroquia de Santa María de Leira, en el municipio de Ordes (A Coruña).
- en la parroquia de San Xurxo de Augas Santas, en el municipio de Palas de Rei (Lugo).
- en la parroquia de Santo Adrián de Meder, en el municipio de Salvaterra de Miño (Pontevedra).
con la grafía Codesedas
- en la parroquia de Santa María de Figueiras, en el municipio de Santiago de Compostela (A Coruña).

en Galicia encontramos las siguientes parroquias
con la grafía Codeseda
- parroquia de San Xurxo de Codeseda, en el municipio de A Estrada (Pontevedra).

Distribución en Galicia del apellido Codeseda.

• Municipios
• Comarcas

Distribución en España del apellido Codeseda.

• Provincias
• Comunidades

Datos en Otros archivos del apellido Codeseda

Relación de documentos encontrados en otros archivos (Catastro de la Ensenada, el Portal RILG Recursos Integrados da Lingua Galega y en este caso del Corpus Xelmírez - Corpus Lingüístico da Galicia Medieval) de personas con el apellido Codeseda, clasificadas ascendentemente por fecha.

1.- en documento del año 1481, "... e Afonso Reymonde, jues, e Fernán Dias d ' Ourille e Martiño de Cañón e Rodrigo de Codeseda."

Datos en el ARG del apellido Codeseda

Relación de documentos encontrados en el Archivo del Reino de Galicia, de personas con el apellido Codeseda, clasificadas ascendentemente por fecha.

1.- Tareixa Fernández, muller de Gómez de Montaos, zapateiro da Coruña, pecha contas con Afonso de Codeseda sobre certos bens que tiñan 1337.
2.- Gonzalo Martínez da Castiñeira vende a María Afonso, muller que foi de Rodrigo Eans de Codeseda, a metade dun tarreo por oito marabedís 1385.
3.- Juan González vende a María Afonso, viúva de Rodrigo Enes de Codeseda, a cuarta parte dun tarreo por vinte marabedís 1385.
4.- María Gómez vende a [Teresa] Gómez, moradora en Castrelos, a Gómez Pérez, á súa muller María Rodríguez e a Gonzalo e Alfonso, fillos de Rodrigo Eans de Codeseda, diversas partes de casais por dez marabedís 1386.
5.- Os herdeiros de Gonzalo Martínez do Castro venden a Afonso Rodríguez de Codeseda e á súa muller Elvira Fernández por un lado, e a García Rodríguez e á súa muller Elvira Pérez por outro, as tres quintas partes das herdades que posúen en Santa María de Leira por cento cincuenta marabedís de moeda vella 1409.
6.- [..] Eáns, muller de Roi Castro, tamén en nome dos seus irmáns Lopo e Inés, vende a Afonso de Codeseda a metade dun terreo na freguesía de Santa María de Leira por vinte e cinco marabedís de moeda vella 1409.
7.- Gómez Fernández e a súa nai Marina Eáns venden as dúas sétimas menos a cuarta do casal de Barral, en San Paio de Buscás, por trinta marabedís e repartido entre Pedro de Merelle e María Rodriguez, cunha cuarta, Afonso Rodríguez de Codeseda e Elvira Fernández, un oitavo, Gonzalo Rodríguez de Codeseda e Aldara Pérez, un oitavo, Gómez de Esmorís e Inés de Lamela, un tercio dunha cuarta, Gonzalo de Esmorís e Maior Eáns, un tercio dunha cuarta, e María de Carballar, un tercio dunha cuarta, e Afonso de Beira e Elvira Martínez, outra cuarta 1412.
8.- María Núñez, muller de Pedro Fernández, notario de terra de Montaos, vende a Alfonso de Codeseda e á súa muller Elvira Fernández o agro de Toxo en Santa María de Leira por trescentos marabedís 1420.
9.- Lopo Calvo, como testamentario de Marina Eáns do Camiño, vende a Afonso de Codeseda e á súa muller Elvira Fernández, moradores en Santa María de Leira, a metade dos bens que posuía no casal do Sesto, e a outra metade ao seu irmán García de Esmoriz e á súa muller Eldara Pérez, por cen marabedís 1427.
10.- María Pérez de Meitrufe vende a Afonso de Codeseda e á súa muller Elvira Fernández unha herdade en Codeseda por cincuenta marabedís de moeda vella 1428.
11.- Mayor Afonso, muller de Juan de Pardiñas e moradora en Santiago, vende a Afonso de Codeseda o que posúe por herdanza da súa irmá Teresa en Santa María de Leira, por cincuenta marabedís 1430.
12.- Alfonso Gómez de Castañeda vende a Afonso Rodríguez de Codeseda e á súa muller Elvira Fernández as tercias de dous terreos en Santa María de Leira por dez marabedís 1433.
13.- Gonzalo da Fraga, escudeiro, e outros herdeiros de Gonzalo Eáns venden a Afonso de Codeseda e a súa muller un oitavo das súas herdades, salvo a de Meitufe 1436.
14.- Gómez de Outeiro vende a García de Esmorís e Afonso de Codeseda e ás súas mulleres Aldara Pérez e Elvira Eanes as dúas quintas partes e media das súas propiedades en Codeseda por vinte marabedís 1436.
15.- Juan Suárez de Virís e a súa muller Sancha Rodríguez venden a quinta parte dunha herdade chamada das Alvaras por vinte marabedís, un tercio a Roi da Edreira, outro a Afonso de Codeseda e outro a Pedro Vello de Parada e ás súas respectivas mulleres 1439.

Solamente mostramos los 15 documentos más antiguos encontrados en el ARG.

Fuentes y bibliografía

Esta es la bibliografía que recoge el origen, significado, la historia, la distribución y otros datos del apellido Codeseda empleados en la redacción de este artículo.

• Franco Grande, X.L., Diccionario galego-castelán e vocabulario castelán-galego, Editorial Galaxia, 1968.
• Xunta de Galicia, Nomenclátor de Galicia, Xunta de Galicia,.
• Boullón Agrelo, A.I.; Sousa Fernández, X., Cartografía dos apelidos de Galicia, Instituto da Lingua Galega - USC, 2001.
• INEbase, Aplicativo Apellidos, INE, 2011.
• ARG, Arquivo do Reino de Galicia, Xunta de Galicia,.
• Universidade de Vigo, Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval, , 2006.